25 avril 2024
spot_img
AccueilPolitiqueLezzayer : Anwi d uguren illan ɣer zdat ?

Lezzayer : Anwi d uguren illan ɣer zdat ?

S TMAZIƔT

Lezzayer : Anwi d uguren illan ɣer zdat ?

Mohamed Baba Nedjar, ameḥbus amẓabi.

Di tallit deg ilmeẓyen n tmurt i yellan di leḥbas, llan  wid ikecmen deg ussan n « usunded n laẓ » (grève de la faim) mgal taɣdemt n tikerkas (Muḥ Tajadit akked wiyaḍ), ur izmir ad yifsis wawal. 

Di tallit deg imukar teffɣen-d seg unekraf d ilelliyen, keččmen imeɣnasen n tugdut deg umkan-nsen, lḥirak/amussu ur izmir af ifcel. D tamara akken ad ibeddel uẓar udabu.

Mazal tefri taluft tameqqrant, akken ad ikkes udabu n userdas i d-ilulen si 1962, akken ad tbedd tugdut i nessaram, uguren illan ɣer zdat gten, mačči yiwen. D tamara ad ten-nẓer send ad ten-naweḍ :

- Advertisement -

1. Adabu aserdasi ifka imɣi. Ass-a d arraw n ifesyanen imeqqranen, n ineɣlafen akked wid akk iččan tamurt i yeṭṭfen imukan anda zemren ad rnun di nnger n tmurt. I nitni, tamurt nsen, d ayla-nsen, d tagelda-nsen. Ɣas azekka ikkes udabu yellan ass-a, tawekka-nsen tella ur tengir. Myussanen, mcaraken akken llan, azekka ad d-bedden deg ubrid.

2. Timmist n timeṭṭurfit-tinneslemt di tmurt ur tekkis, ur teḥli, ɣas tessusem si tnekra n furar 2019, neɣ tuɣ asalu n tugdut, ‘’tedda d waḍu’’, tidett d awal kan, d antal i tentel. Abrid n timeṭṭurfit ittwassen, anda zemren, ad wten akken ufan ad ṭṭfen tanemmast, s tḥila neɣ s udebbuz d wuzzal. Tadyant n Iran di 1979 ur d-teǧǧi laman deg-sen ; DAESH – EI ur iffir abrid-is.

3. Timura n umaḍal i nẓerr nekkni d amedya n timura timagdayin, ass-a ikcem-itent wareẓ n ‘’populisme’’ s ubrid n tifranin. Amek dɣa ibedd Trump, Bolsonaro akked wayeḍ d aselway ?

Amek, d win iḥekkum timucuha n tikerkas i yat tmurt-is ara ibedden d aselway ? Amek tamurt n Marikan i yulin ɣer waggur di 1969, tamurt deg llant tesdawiyin timeqqranin n umaḍal (Yale, Harvard, MIT, Stanford, Princeton, UCLA, …), taggara sbedden R. Trump ? 

D tuttra ur nufi tabburt ass-a. 

D ugur i yellan i wazekka di tmurt-nnaɣ, acku yella-d yakan deg umezruy, di Merruk akked Lezzayer, anda d-ilul ‘’Bu-ḥmara’’ ur issin yiwen, akken ad isenker tamurt, ad yaɣ adabu d agellid deg umkan ugellid. Ass-a, d wid-nni yellan deg udabu ara ibeddlen tacacit d imezwura, akken azekka ad d-bedden s yisem n tugdut akked izerfan n umdan ! 

4. Azeṭṭa n internet i d-innulfan ibeddel abrid i tsertit. Amur ameqqran n uberraḥ di tsertit yuɣ iberdan illan deg internet (facebook, instagram, tweeter, WhatsApp, …).

Di tazwara, internet ikkes icuddan yellan ɣef tmura anda ulac tilelli, ikkes taduli i sersen iduba n uqeẓẓul. Internet iwwi-d aḍu amaynut deg umaḍal, isdukkel imdanen n yal tamurt, isalan teddun war afrag, si tmurt ɣer tmurt. Taggara, ikkes ‘’wezduz-nni yeffren di teylut’’.

Maca, ass-a innulfa wugur ur igguni yiwen, d asluɣu n uzeṭṭa n internet s usekkak, asnulfu n wayen ur nelli, akken imdanen ur ttizmiren ad fernen gar tidett akked tkerkas. Tawaɣit-a gan-as isem :  ‘’fake news’’, akked wayen meqqran, ‘’théorie du complot’’.

Abrid d-innulfan issemɣer, irna asurif ɣer zdat. Iban mačči akken illa di tazwara, mačči d imdanen yal yiwen deg uxxam-is, zdat uselkim-is (ordinateur-is) i yesedduyen isalan n usekkak, d tuddsa yal tikkelt i yellan deffir akken ad awḍen ɣer wayen saramen : ad sɣeḍlen aselway, ad kksen aneɣlaf, ad d-snekren imezdaɣ n da neɣ n din akken ad gen ccwal, ad rwin tamurt.  

Ulac d tawaɣit n Covid-19 i yewwten amaḍal, skecmen-tt deg wurar aberkan-nsen. Inna-yi-d yiwen ilemzi di taddart : « D Tebboune i d-isnulfan corona akken ad nessusem, ad yerẓ lḥirak, ad iḥkem ! ».

Abrid illan ass-a akken ad iddu usirem n tugdut d talwit i d-ilulen di furar 2019 di tmurt n Lezzayer, d abrid n tidett. Ma yella internet d afud i tlelli, issefk ad iqqim d win, d asalu yesdukulen imdanen mgal adabu n tikerkas. Ur issefk ad nernu tikerkas i tid n udabu.

Ass-a, yal yiwen gar-as d yiman-is : ad iseddu tafat n tidett neɣ ad ikcem aḍar afus deg waluḍ n wid iḥekman tamurt si 1962, akked wid iran ad rren tamurt azekka ɣer tidderɣelt n lqern wis 6. Afran illan, d wa.

Auteur
Aumer U Lamara

 




LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici

ARTICLES SIMILAIRES

Les plus lus

Les derniers articles

Commentaires récents