28 mars 2024
spot_img
AccueilPolitiqueLezzayer n 2022 : tamussni, tagezzant neɣ... tasusmi ?

Lezzayer n 2022 : tamussni, tagezzant neɣ… tasusmi ?

Hirak Tanekra

Tlata n iseggasen deffir Tanekra/Hirak n furar 2019, awal iteddun ass-a di tmurt n Lezzayer zun d win n facal n wid issarmen ad tt-frun deg yiwen wass : «Amek, nelḥa, nenna yal tidett, nsuɣ s yal tiɣri… ur nessaweḍ ad nekkes adabu wakali ? »

Wid issnen tamurt seg iẓuran-is, ẓran iberdan ur rgilen, asirem ur ikkis, ur izmir ad ikkes. Akken ur izmir yiwen ad iẓer melmi ad d-ffɣent tkuffta n wurfan ikeblen, ad awḍent igenni, ad ddunt d aḥemmal ur izmir ad isbedd yiwen.

Tikli n Izzayriyen i d-illan di Paris deg wass n lḥed 20/02/2022, d azamul n uɣref ur nefki afus di tmurt-is, anda i yebɣu yili.

Wid icfan ɣef tnekra n disamber/dujamber 1960 di Lezzayer, ẓran amek tekker tmurt, argaz tameṭṭut, s ifassen ilmawen, qublen lmatrayuzat n laâsker.  

- Advertisement -

Asmekti n umezruy, mačči d tamuɣli ɣer deffir di rétroviseur, d tamuɣli ɣer zdat s wayen illan deg idammen n yal amdan, deg  yidles n tmurt n Yugerten, tin ur ikcim  userǧen/trituration.

Di tallit deg adabu n ‘’Lezzayer tamaynut’’ ikcem annar n uzuzer n qeḍran, iteldi tabburt yal ass i yigezzanen akken ad ṭṭfen asayes, ad d-seɣlin iḍ deg wass ɣef tmurt,  ikkat yal ass ad d-isnulfu icenga ur nelli, s tacmatt n trebrabt. D tisusaf ɣer igenni.

Tidett, ur izmir udabu ad iffer iṭij s uɣerbal. 

D imeḥbas-nni yellan ass-a di yal tiɣremt, d wid yessarmen ayen ilhan i tmurt, i yezwaren di yal tanekra, d nitni ara yaɣen annar azekka akken ad d-tlal Lezzayer Tamaynut ur ikcim ssus n usekkak. Abrid yenjer, ɣas yessawen.

Azuzer n qeḍran n udabu yella si zik, ittwassen ; ibda s uɣerbaz n tidderɣelt akked yal tamsulta tasertant tuffirt (polices politiques), tin i  yeskecmen tawekka di tmurt, armi yiwen ur ittamen wayeḍ ; ass-a yesnulfa-d tirrebrebt ur nelli, di tallit deg irebraben n tidett, wid i yenɣan, i yessazlen idammen n Izzayriyen, kecmen  leswaq s tfenṭazit, qqimen di tzeqqa n udabu.  

Awal n imussnawen ?

Deffir tuttra n Izzayriyen : « Amek ad as-nbeddel abrid i tmurt ? », yal yiwen issarem ad ifsi wegris, ad ddun d aserra yisaffen n tmussni, akken taggara ad d-ldint tebbura n leḥbas, ad ldin iberdan imaynuten i tmurt. D win i d asirem, d awal n imussnawen i d afud n usirem-nni.

Maca, ass-a zun teqqur tala. 

Si tɣuri n kra n imagraden/articles n imussnawen-nnaɣ, yal yiwen yeqqim di fad-nni amezwaru ; zdat-s d tuffẓa n wayen i ẓran akk medden.    

Deg wadeg imussnawen d-ineṭqen ad wten ad rẓen asalu i yiberdan izemren ad aɣ-suffɣen si yir liḥala yellan ass-a, amur ameqqran deg-sen ggaren-d afus akken… ad reglen iberdan, ad medlen tibbura !

Di tallit deg negguni tikta timaynutin, tasertit tamaynut am tid yeddan di tmura n umaḍal i yaɣ-yifen, wid d-ineṭqen ass-a zun kecmen deg wawal n tgezzant n udabu, inṭeḍ-iten ujeǧǧiḍ, ffɣen seg unnar n timmeɣẓent/rationalité : « Algérie pas de chance », « malédiction », « pétrole maudit », « bled Mickey », « pas de démocratie attendue pour demain », …

 Mačči d awal i ggunin Izzayriyen ad slen si tama n imussnawen-is (1) !

Deg yidles n tmurt-nnaɣ, di yal tamsalt, amussnaw yeẓra ayen i tegguni tmurt deg-s, iẓra ayen ibubb netta ; d tamara fell-as ad izwir, akken ibɣu yili, ad yefk tamuɣli yellan ɣer zdat, syen ad ikker, ad iddu, ad yerẓ asalu. 

D win i d amussnaw ilelli i tegguni tmurt  (2), mačči d abrid n tsusmi n win i yessersen, i yennan : « talast, ma tekker fell-ak, yif xir tuṭṭfa n yimi » (3).

Aumer U Lamara

Timerna / Notes :

1) illa wanzi/proverbe iwata : « Anda i gguniɣ tafat i yufiɣ lehwa tekkat ».

2) Asmi yemmut yiwen umussnaw di Tmurt Ufella, iɣli-d igenni ɣef tmurt. Inna-yas yiwen gar yimaâzzan illan din : « Anwa ad aɣ-imlen abrid tura ? ».

3) Muḥend U Yeḥya / Mohia.

2 Commentaires

  1. iẓuran-is, ẓran
    ad awḍent igenni
    wass n lḥed 20/02/2022
    uɣref ur nefki afus di tmurt-is, anda i yebɣu
    mačči d tamuɣli ɣer deffir
    userǧen
    ad d-seɣlin iḍ deg wass ɣef tmurt
    tfenṭazit
    ad aɣ-suffɣen si yir liḥala
    timmeɣẓent/rationalité
    deg-s, iẓra ayen ibubb netta
    ad yerẓ asalu
    talast, ma tekker fell-ak, yif xir tuṭṭfa n yimi
    _______________________________________

    iẓuran-is, ẓran
    ad awḍent igenni
    wass n lḥed 20/02/2022
    uγref ur nefki afus di tmurt-is, anda i yebɣu
    mačči d tamuγli γer deffir
    userğen
    ad d-seγlin iḍ deg wass γef tmurt
    tfenṭazit
    ad aγ-suffγen si yir liḥala
    timmeγẓent/rationalité
    deg-s, iẓra ayen ibubb netta
    ad yerẓ asalu
    talast, ma tekker fell-ak, yif xir tuṭṭfa n yimi

  2. « iẓuran-is, ẓran » > iẓuran-is, ẓran
    « ad awḍent igenni » > ad awḍent igenni
    « wass n lḥed 20/02/2022 » > wass n lḥed 20/02/2022
    « uɣref ur nefki afus di tmurt-is, anda i yebɣu » > uγref ur nefki afus di tmurt-is, anda i yebɣu
    « mačči d tamuɣli ɣer deffir » > mačči d tamuγli γer deffir
    « userǧen » > userğen
    « ad d-seɣlin iḍ deg wass ɣef tmurt » > ad d-seγlin iḍ deg wass γef tmurt
    « tfenṭazit » > tfenṭazit
    « ad aɣ-suffɣen si yir liḥala » > ad aγ-suffγen si yir liḥala
    « timmeɣẓent/rationalité » > timmeγẓent/rationalité
    « deg-s, iẓra ayen ibubb netta » > deg-s, iẓra ayen ibubb netta
    « ad yerẓ asalu » > ad yerẓ asalu
    « talast, ma tekker fell-ak, yif xir tuṭṭfa n yimi » > talast, ma tekker fell-ak, yif xir tuṭṭfa n yimi

LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici