22.9 C
Alger
mercredi 2 juillet 2025
AccueilIdéesTurart tulampikt n Lpari 2024 d nekni

Turart tulampikt n Lpari 2024 d nekni

Date :

Dans la même catégorie

Karim Tabbou : le virage diplomatique de l’Algérie

Comme chaque lundi, j’ai accompli hier matin mon obligation...

Dans l’ombre d’un procès, Boualem Sansal

Le 24 juin 2025, dans une salle d’audience d’une...

Quand les gyrophares masquent le mépris 

Dans un pays où l’État de droit est vidé...

La main lourde de la justice algérienne

La condamnation à sept ans de prison par l’État...
spot_imgspot_img
- Advertisement -

Ass n 26 di yulyu Lpari mm leqwas tecbeḥ, tugar tislit, d tameɣra-s. Yal wa ansi i d yemgagi akken ad yeḥder i tmeɣra n wesmenzu n Turart tulampikt. Lpari tessemlal-d ugar n mettin n yegduden. Nnecraḥen akk wudemawen-nsen, d timlilit tagraɣlant n waddal.

Yal anaddal yebɣa ad yerbeḥ cciɛa i tmurt-is, i yiman-is neɣ a s-yesserbeḥ i win ifazen, i tt-yuklalen, ɣef wakka i tebna turart tulampikt tatrart i d yerra Ufransiw de Coubertin deg usaggas n 1894 ar wennar.

Yal agdud yekkin ira ad yesken idles-is, taɣerma-s… I nekni? Ass n 26 di yulyu i nezzeh wi ixaqen. Ttɛeddayent-id trebbuyaɛ yiwet yiwet s teflukin deg wasif n Seine. Rnant-d tahuski i Lpari, yella wayen ara teẓreḍ! Yella wayen ara tlemḍeḍ. Di temliliyin n waddal am tiyi, ulac miḥyaf, tella tegmatt, am tmura meqqren am tid meẓẓiyen, yal ta s wazal-is, yal ta tuḥwaj tayeḍ, inaddalen-nsent ad mlilen, ad mqenṭaren, ad mɛebbaren, win irebḥen yawi-tt, ama n tmurt mucaɛen ama n tin ur yettwasnen, leḥrara talampikit tezwar kra yellan. I tmurt-nneɣ amek? I tarbaɛt-nneɣ anda-tt? Yella kra i twalam nneɣ?

Di telmilit n waddal tagraɣlant am ta iwwi-d dakken s kra n tekti tasertant neɣ taɛdawit yellan ad qqlent merra di rrif, ad ttwattunt xerṣum ussan-nni n turart tulampikit (JO).  Maca llan kra n wuzligen yestufan, ggaren-d tikeccaḍin-nsen gar yejga. Sluɣuyen tamda. Ad qqimen alama d ass n tmeɣra, ad d asen a k-tt-rwin.

Ad smiren ssem-nni-nsen aqdim. A k-qqaren nekk ma ɣliɣ-d d unaddal ihin  neɣ n tmurt n leflantiya ur ttekkiɣ ara! Axaṭer agdud n leflani yettwaḥqer, yettɛedday fell-as lbaṭel! Ahat tegrem tamawt agdud-nni i ɣef heddren yekki di temlilit, netta yefreḥ yettu lhem-is, ur yessuter deg yiwen ad t-id iger di texnannast. Maɛna akka i d wid yestufan i ccwal, lehhin-d d wayen i ten-yexḍan, am wakken qqaren : tayaziṭ tettarew ayaẓiḍ iqreḥ-it uẓemmum-is.

I nekni s yiMaziɣen s umata amek? Anda i d negra? Anwa yeslan yes-neɣ? Deg wacu ara nekki? D wanwa ara nekki? Ma nekki s yisem-nneɣ neɣ seddaw tecḍaṭ n medden?

Lḥasun nekni ur nettwaɛreḍ ara, ur nekki wara, axaṭer ur nelli d agdud, ur nesɛi tamurt ur yelli win yeslan yes-neɣ. Ma yella kra n win d tin yesɛan cwiṭ deg uẓar-nneɣ ɣas yekki, ɣas yella di temliliyin tigraɣlanin maca seddaw n tecḍaṭ n wayeḍ, ya d Arumi neɣ d Aɛrab… Llan kra ara yenharwalen s wawalen-a yeɣra, a t-id qqsen, ulac fell-as. Ilaq cwiṭ n weskikeḍ, tikwal ɣas d ccuka, maɛna yif-itent ttexmam, ameyyez. Yal wa ad iwali s wallen-is, ad isel s imeẓẓuɣen-is ma yella kra n win i t-id ibedren di temliliyin tigraɣlanin n waddal neɣ n tdawsa… isem Umaziɣ ? Tidett kan, ur ɣ-d yewwi wara yakk umeddaḥ di teqsiṭ.

Timura ideg ttidiren Imaziɣen seg ilulufen iseggasen-aya, am Lmeṛṛuk d Lezzayer ass-a beddlent udem. Ass-a Tamazɣa s wudem unṣib qqaren-as Al Maɣrib neɣ akkya Al Maɣrib Al Ɛarabi. Tamazɣa neɣ Taferka Ugafa ismawen-a ttwattun, ttwameḍlen. Am win yebɣan neɣ am win ur nebɣi taceḍaṭ n taɛrabt-tineslemt terra tili fell-as. Udem unṣib n Lmeṛṛuk d Lezzayer d wa, d timura taɛrabin. Di tdukliwin d tuddsiwin n umaḍal akka i yersent tmura aya, d taɛrabin ddant d umaḍal aɛrab. Al Maɣrib yettqabal-it-id Al Macriq, i sin yid-sen ttaken-d amaḍal Aɛrab, mebla ma nettu Al Umma Al Islamiya, ma d ayen nniden akk d rrayeɛ. Atan ihi anda i d negra nekni s yiMaziɣen!  

Lezzayer tunṣibt tin n 1962 ar ass-a d taɛrabt, tesnernay di ccan-is. Isem n Lezzayer i d yekkan seg Ugellid Ziri mačči d wa i d yeskan udabu azzayri. Ar ɣur-s awal n Lezzayer yekka-d seg uẓar n ǧazira! Amzun akken tamurt n Lezzayer tecba tumurt tagrikit, tin yeččuren d tigzirin.

Adabu n Lezzayer yesbedd amezruy i yebɣa, win yebnan ɣef tkerkas! Udem yettak ar berra d aɛrab d ineslem, isem n Lezzayer yekka-d si lǧazira… atg. Ihi ass-a win yenwan dakken Azzayri d Amaziɣ d netta kan i yenwan! Ilaq-as ad yehṣu si kra n wayen yellan d unṣib di tmurt neɣ di berra ur t-ḥsiben d Amaziɣ. Di yal timlilit tagraɣlant  n waddal am les JO 2024 de Paris Azzayri d Aɛrab.

Tamurt n Lmeṛṛuk d yiwen n lqaleb i tesɛa ɣef wayen yerzan tamagit n tmurt, ur temgarad ɣef Lezzayer. Win yenwan ad d tefk Tgelda n Lmeṛruk lxir i Umaziɣ mazal-it yettargu. Ass-a ma temlalem-d AQbayli, ARifi ur d yeqqar nekk d AZzayri neɣ d AMeṛṛuki d azref, d tidett sari, ur yebɣi ad yili dayen ur yelli. Yebɣa kan ad yili s tmagit-is, ur yebɣi wara ad yili am wakken i t-yettmetil yinaw unṣib. Win mazal ur neẓri d acu i d  AZzayri, i  d Ameṛṛuki unṣib ass-a, ihi atan d Aɛrab yerna d Ineslem!

Ass-a necba igujilen wid akken yettnadin ansi i d frurin. Yal tikkelt nessekfal-d iẓuran imaziɣen i kra n unaddal, unaẓur, n umusnaw… yettwasnen. Ntekkes tugdi mi ara d naf yefka-yaɣ-t lḥal, yefruri-d seg uẓar-nneɣ. Ihi ula di turart-a tulampikt n Lpari 2024 nettnadi-d deg yal anaddal aẓar umaziɣ! Akka ara nkemmel ? Ahat dayen.

Win yebɣan Ɛli yarew-it-id. Win yebɣan isem-is, tamagit-is, annay-is ad ibin gar neɣ nnig wiyaḍ di turart tulampikt neɣ di yal timlilit tagraɣlant, iwwi-d ad yesɛu tamurt-ines d tamaziɣt, ad yili d agdud, am netta am wid nniḍen. Ur yettili d arbib, d takna, maca d bab n wexxam yerna rray d rray-is.

Farid Benmokhtar

Dans la même catégorie

Karim Tabbou : le virage diplomatique de l’Algérie

Comme chaque lundi, j’ai accompli hier matin mon obligation...

Dans l’ombre d’un procès, Boualem Sansal

Le 24 juin 2025, dans une salle d’audience d’une...

Quand les gyrophares masquent le mépris 

Dans un pays où l’État de droit est vidé...

La main lourde de la justice algérienne

La condamnation à sept ans de prison par l’État...

Dernières actualités

spot_img

LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici