14.9 C
Alger
AccueilA la uneI kečč a Yugurten d yemdukkal-ik yeččuren leḥbus

I kečč a Yugurten d yemdukkal-ik yeččuren leḥbus

Date :

Dans la même catégorie

Omar Kerdja : « Ecrire c’est refuser que notre mémoire se dissolve dans le silence »

Omar Kerdja est un écrivain, chercheur et historien algérien...

Pouvoir–MAK : un dilemme politique entre Charybde et Scylla

Le face-à-face entretenu entre le pouvoir central et le...

Le procès de l’écrivaine Zineb Mellizi renvoyé par le tribunal de Bir Mourad Raïs

L’écrivaine et éditrice Zineb Mellizi, connue également sous le...

Valérie Rodrigue : « Oran que j’ai vu est vivante, intense et jeune »

Oran, ville des absents, mais aussi ville des souvenirs...

Mohamed Lamine Belghit, nous ne sommes pas de ton monde

Lamine Belghit, c’est dur d’être un démocrate qui te...
spot_imgspot_img
- Advertisement -

 

Isem i k-fkan imawlan-ik, taddart deg i d tekreḍ, abrid n timmeɣnest i d tewwiḍ, lefhama, tamusni d leḥdaqa i tkesbeḍ d teqbaylit yeččuren ul-ik, aya yettak-d argaz d wezgen, i k-yecban a Yugurten. Taqbaylit i k-id yessekren tɛuzzeḍ-tt tegreḍ-as irebbi, yemma-k izuxxen yes-k, rrant-ak ifadden n wuzzal s yes-sen i tqubleḍ imcumen-ik, imcumen-nneɣ.

Kečč a Yugurten neɣ Qamira, Wisam yecban Mandela, Lwennas neɣ Mira akked yemdukkal-nsen merra d Izumal n teqbaylit, n tmaziɣt. Ferḥet ɣas teččurem leḥbus,tiktiwin-nwen dayen ẓẓant, uɣent, am wass-a ad ǧǧuǧgent. Abrid-nwen yessawaḍ, d ulaqrar ad d yali wass.

Kečč a Yugurten iḥemmlen taẓuri, tudert d tmurt anda i d tekreḍ, rran-k d arebrab, d amcum, d acengu n tmurt… azekka wissen tacrurt ara d-snulfun. Ḥsu yiwen ur sen-d yesli, ulac win i sen-igan azal, ulac win yettamnen axeddaɛ, aḥeqqar d umakar yecban leḥkem azzayri. Nekni neẓra, nessen-ik. Nḥemmel-ik, d Yugurten i d yewwin abrid ugellid-nneɣ ideg i teṭṭfeḍ isem s yiseɣ, nessen irgazen i d tefka taddart n Tefrit. Rnu zdi lqedd-ik tewwiḍ-d abrid n Masin Uharun, ur nerriẓ ur nekni.

Ma yella kečč d arebrab,  ihi wid-nni n yiseggasen n ttesɛin amek, d acu-ten?  At Icumar d waklan-nsen yesnegren tamurt, yessuzlen isaffen n yidammen,  ulac abaxix ur xdimen: Seg lqelyan n leṭwafen alami d asenger n tudrin, adabu d wakraren-is, fkan-awen yiwen n yisem! Arebrab. Wwet agejdur ternuḍ! ɣur-sen am win yettbabban agiṭar neɣ win yettbabban leklac irennu ajenwi ar wammas d yiwen-is! Ar yiwen webrid i ttawin ? Taluft am ta ala di Lezzayer neɣ di tmura i tt-yecban i tella, ur ttizwiɣen ur ttiwriɣen! Ula d ungif ifaq d akken d akellex, d askeɛrer, d aseklelli.

Ass-a tban-d, seknen-aɣ-d lebɣi-nsen. Aqbayli ilaq ad yeqqim di temɛict n ddaw uḍar, d iken ur nesɛi azal, azref. S kra i yebɣa ilaq a t-yessuter, ad yesḥullel, ad yezzenz gma-s ɣef duṛu, ad yesqizzeb ad yettɛawad oui oui monsieur… di taggara a s-d inin ala neɣ arǧu, lḥasun settin iseggasen-aya i s-d qqaren: eṭṭef lḥiḍ ar d uɣaleɣ. Ar melmi!

Terḥa-k teqbaylit segmi i meẓẓiyeḍ, teddmeḍ anay amaziɣ tzuxxeḍ yes-s, d anay yettwafernen s tegmatt, seg wul ar Yeknariyen. Anda tella tiɣri Umaziɣ terriḍ-as awal. Tumneḍ zdin-aɣ iẓuran, idammen, d atmaten. Teẓriḍ s yiwen uɛekkaz i nettwawwet, d Azawad neɣ d Amẓabi, d Aqbayli neɣ d Anfusi, d Acawi neɣ d Arifi…  yiwen ur yufi iman-is! Teḥsiḍ bɣan akk tilelli, bɣan akk ad cbun igduden ilelliyen.

Iban assen mi d tewweḍ temsalt n teqbaylit di 2001, tin yerzan izerfan n wegdud Aqbayli,  a s-tegreḍ irebbi. Teddmeḍ anay aqbayli am wayetma-k d yessetma-k, acku tḥulfaḍ yefka-yak-d udem, yerna-d d iccan-ik, yesken-ik-id gar yegduden yemmden… taddart-ik Tifrit tekki di tefrant n wanay aqbayli am Tewrirt Musa, Aweqqas, Canada, Fransa… d ilulufen n yeQbayliyen i d yerran i teɣri n tefrant. Qlilit wanayen di ddunit i yettwafernen, i yeddem wemdan s lebɣi-s. D tugdut am ta i yerran d rrebrab! Ass-a win yumnen s teqbaylit, win ur nebɣi ad irreẓ neɣ ad yeknu, d arebrab. D ta i d Lezzayer tajḍiṭ!

Wwin-k ar leḥbes, am imeyyaten nniḍen, nwan a k-rren takmamt, ad tendemmeḍ, ad teknuḍ, ad terreḍ aḍar, a sen-tessutreḍ smaḥ. Ur ẓrin ara, neɣ ttun, kečč seg wid yesɛeddan tafsut taberkant, anda akken i suzzlen idammen n Leqbayel. Kečč seg wid yeqqaren : win i d yewwḍen ar teqbaylit yewweḍ-iyi-d, yekrez ar waḥdid yawi izgaren-is. Leḥsab-nsen yezleg am wakken zelgen nutni. Ssameɣren-ak taluft acku ẓran anwa i d xali-k.  Nwan ad jerḥen tasa n yemma-k, maɛna ttun ansi i d tekka. Tezdi lqedd-is, tenna-yasen-d lehdur weznen. Tefka-d afud i kra n win yengugan. Teslewlew i mmi-s yettwacekklen, tefreḥ teǧǧa-d Argaz.  D tiyi i d lxalat yeskaren amezruy, d tiyi i d yeskarayen tisutiwin n yiseɣ. Tuɣaleḍ ar silul fessuseḍ ɣas akken taɛkemt ẓẓayet. Ur ttxiq iseggasen ad ɛeddin. D kunwi i d asirem, d kunwi i d azekka, s yes-wen taqbaylit ur tseɛɛu aẓekka.

Farid Benmokhtar

Aselmad di tesdawit Paris VIII

Dans la même catégorie

Omar Kerdja : « Ecrire c’est refuser que notre mémoire se dissolve dans le silence »

Omar Kerdja est un écrivain, chercheur et historien algérien...

Pouvoir–MAK : un dilemme politique entre Charybde et Scylla

Le face-à-face entretenu entre le pouvoir central et le...

Le procès de l’écrivaine Zineb Mellizi renvoyé par le tribunal de Bir Mourad Raïs

L’écrivaine et éditrice Zineb Mellizi, connue également sous le...

Valérie Rodrigue : « Oran que j’ai vu est vivante, intense et jeune »

Oran, ville des absents, mais aussi ville des souvenirs...

Mohamed Lamine Belghit, nous ne sommes pas de ton monde

Lamine Belghit, c’est dur d’être un démocrate qui te...

Dernières actualités

spot_img

2 Commentaires

LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici