5 mai 2024
spot_img
AccueilPolitiqueLezzayer : Anwi d uguren illan ɣer zdat ?

Lezzayer : Anwi d uguren illan ɣer zdat ?

S TMAZIƔT

Lezzayer : Anwi d uguren illan ɣer zdat ?

Mohamed Baba Nedjar, ameḥbus amẓabi.

Di tallit deg ilmeẓyen n tmurt i yellan di leḥbas, llan  wid ikecmen deg ussan n « usunded n laẓ » (grève de la faim) mgal taɣdemt n tikerkas (Muḥ Tajadit akked wiyaḍ), ur izmir ad yifsis wawal. 

Di tallit deg imukar teffɣen-d seg unekraf d ilelliyen, keččmen imeɣnasen n tugdut deg umkan-nsen, lḥirak/amussu ur izmir af ifcel. D tamara akken ad ibeddel uẓar udabu.

Mazal tefri taluft tameqqrant, akken ad ikkes udabu n userdas i d-ilulen si 1962, akken ad tbedd tugdut i nessaram, uguren illan ɣer zdat gten, mačči yiwen. D tamara ad ten-nẓer send ad ten-naweḍ :

- Advertisement -

1. Adabu aserdasi ifka imɣi. Ass-a d arraw n ifesyanen imeqqranen, n ineɣlafen akked wid akk iččan tamurt i yeṭṭfen imukan anda zemren ad rnun di nnger n tmurt. I nitni, tamurt nsen, d ayla-nsen, d tagelda-nsen. Ɣas azekka ikkes udabu yellan ass-a, tawekka-nsen tella ur tengir. Myussanen, mcaraken akken llan, azekka ad d-bedden deg ubrid.

2. Timmist n timeṭṭurfit-tinneslemt di tmurt ur tekkis, ur teḥli, ɣas tessusem si tnekra n furar 2019, neɣ tuɣ asalu n tugdut, ‘’tedda d waḍu’’, tidett d awal kan, d antal i tentel. Abrid n timeṭṭurfit ittwassen, anda zemren, ad wten akken ufan ad ṭṭfen tanemmast, s tḥila neɣ s udebbuz d wuzzal. Tadyant n Iran di 1979 ur d-teǧǧi laman deg-sen ; DAESH – EI ur iffir abrid-is.

3. Timura n umaḍal i nẓerr nekkni d amedya n timura timagdayin, ass-a ikcem-itent wareẓ n ‘’populisme’’ s ubrid n tifranin. Amek dɣa ibedd Trump, Bolsonaro akked wayeḍ d aselway ?

Amek, d win iḥekkum timucuha n tikerkas i yat tmurt-is ara ibedden d aselway ? Amek tamurt n Marikan i yulin ɣer waggur di 1969, tamurt deg llant tesdawiyin timeqqranin n umaḍal (Yale, Harvard, MIT, Stanford, Princeton, UCLA, …), taggara sbedden R. Trump ? 

D tuttra ur nufi tabburt ass-a. 

D ugur i yellan i wazekka di tmurt-nnaɣ, acku yella-d yakan deg umezruy, di Merruk akked Lezzayer, anda d-ilul ‘’Bu-ḥmara’’ ur issin yiwen, akken ad isenker tamurt, ad yaɣ adabu d agellid deg umkan ugellid. Ass-a, d wid-nni yellan deg udabu ara ibeddlen tacacit d imezwura, akken azekka ad d-bedden s yisem n tugdut akked izerfan n umdan ! 

4. Azeṭṭa n internet i d-innulfan ibeddel abrid i tsertit. Amur ameqqran n uberraḥ di tsertit yuɣ iberdan illan deg internet (facebook, instagram, tweeter, WhatsApp, …).

Di tazwara, internet ikkes icuddan yellan ɣef tmura anda ulac tilelli, ikkes taduli i sersen iduba n uqeẓẓul. Internet iwwi-d aḍu amaynut deg umaḍal, isdukkel imdanen n yal tamurt, isalan teddun war afrag, si tmurt ɣer tmurt. Taggara, ikkes ‘’wezduz-nni yeffren di teylut’’.

Maca, ass-a innulfa wugur ur igguni yiwen, d asluɣu n uzeṭṭa n internet s usekkak, asnulfu n wayen ur nelli, akken imdanen ur ttizmiren ad fernen gar tidett akked tkerkas. Tawaɣit-a gan-as isem :  ‘’fake news’’, akked wayen meqqran, ‘’théorie du complot’’.

Abrid d-innulfan issemɣer, irna asurif ɣer zdat. Iban mačči akken illa di tazwara, mačči d imdanen yal yiwen deg uxxam-is, zdat uselkim-is (ordinateur-is) i yesedduyen isalan n usekkak, d tuddsa yal tikkelt i yellan deffir akken ad awḍen ɣer wayen saramen : ad sɣeḍlen aselway, ad kksen aneɣlaf, ad d-snekren imezdaɣ n da neɣ n din akken ad gen ccwal, ad rwin tamurt.  

Ulac d tawaɣit n Covid-19 i yewwten amaḍal, skecmen-tt deg wurar aberkan-nsen. Inna-yi-d yiwen ilemzi di taddart : « D Tebboune i d-isnulfan corona akken ad nessusem, ad yerẓ lḥirak, ad iḥkem ! ».

Abrid illan ass-a akken ad iddu usirem n tugdut d talwit i d-ilulen di furar 2019 di tmurt n Lezzayer, d abrid n tidett. Ma yella internet d afud i tlelli, issefk ad iqqim d win, d asalu yesdukulen imdanen mgal adabu n tikerkas. Ur issefk ad nernu tikerkas i tid n udabu.

Ass-a, yal yiwen gar-as d yiman-is : ad iseddu tafat n tidett neɣ ad ikcem aḍar afus deg waluḍ n wid iḥekman tamurt si 1962, akked wid iran ad rren tamurt azekka ɣer tidderɣelt n lqern wis 6. Afran illan, d wa.

Auteur
Aumer U Lamara

 




LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici

ARTICLES SIMILAIRES

Les plus lus

LABA Asbl accueille Leila Zerhouni et Kamel Bencheikh

LABA asbl est heureuse de vous présenter un tandem littéraire Leila Zerhouni et Kamel Bencheikh, auteur.es d'origine algérienne. Les deux écrivains nous reviennent tantôt avec un roman réaliste "Un si...

Les derniers articles

Commentaires récents