26 C
Alger
mardi 9 septembre 2025
AccueilIdéesAdabu yefren abrid n “yir aɣelluy”

Adabu yefren abrid n “yir aɣelluy”

Date :

Dans la même catégorie

Djamel Zenati, l’intellectuel populaire et militant de la démocratie

Souvent, les hommages se murmurent trop tard, lorsque le...

Les enfants, ces victimes oubliées de la sale guerre (fin)

Sous quelque angle d’analyse que ce soit, au finish,...

Quand « El Khabar » travestit la harga en théorie du complot

L’affaire de la fuite spectaculaire de huit adolescents algériens...

Mélenchon appelle à « tout bloquer » pour faire tomber Macron

À Lille, Jean-Luc Mélenchon a lancé un appel qui...

Bayrou, la confiance en pari

Demain, lundi 8 septembre 2025, le Premier ministre François...
spot_imgspot_img
- Advertisement -
S TMAZIƔT

Adabu yefren abrid n “yir aɣelluy”

Yal adabu ibedden mgal izerfan, leḥbas akked tikerkas ur izmir ad iqabel ma yeɣli-d wayen meqqren ɣef tmurt. Llan ugut n imedyaten deg umaḍal, anda yeɣli udabu acku ur izmir ad iqabel ṭṭrad neɣ tawaɣit tameqqrant.

Adabu n ukaskiḍ iḥekmen Argentina (1976 – 1983), isseɣli-d igenni ɣef tmurt, inɣa nnig 50000 n yemdanen. D ṭṭrad d-illan di 1978 mgal Legliz, ɣef temsalt n tegzirin Malvinos (Iles Malouines), i d-iglan aɣelluy n udabu, syin sbedden adabu amagday (démocratisation).

Amedya aneggaru d tadyant n Tchernobyl di 1986 i d-iglan s uhuddu n URSS (Union Soviétique) di 1989. Awal n Gorbatchev iqqim-d d azamul : « zemreɣ ad d-iniɣ, tadyant n laksida n Tchernobyl, i ɣef ur nebni, teldi-d tabburt i tukksa n URSS ».

Tadyant-nni tefka-d udem n udabu n kuminist i yebnan si nnig 70 iseggasen, ɣef tikerkas, ixerwiḍen, taḥraymit, taâssast n wa ɣer wa, lbaṭel, war tidett. Ittwassen deg umaḍal wawal-nni n uɣmis n Moscou, La Pravda : ‘’tout va bien’’, armi d-inteḍ aɣmis El Moudjahid !

Adabu n tmurt n Lezzayer tewwet-it tidderɣelt, d butellis ur nḥellu. 

Ibna ɣef uqeẓẓul n yir tazmert si tazwara-s, di 1962, inwa ad teqqim akken i tella. Sin iseggasen n tnekra n ugdud (2019-2021) di yal tiɣremt n tmurt, deg ubrid n talwit swayes zuxxen Izzayriyen di tmura, akken ad ibeddel udabu, ad d-ittwakkes i yat ukakskiḍ, ad yers azekka ɣef tefranin n tidett, netta yezzi-d s uzagur, issuffeɣ-d tidebbuzin akked ibeckiḍen, iggar irennu ɣer leḥbas tarwa n tmurt  n Lezzayer. 

Adabu iḍegger sin iseggasen ur d-nettuɣal ; d wid izemren ad beddlen udem n tmurt, si tillas ɣer tafat, d wid ad d-irren asirem i Yizzayriyen !

Tezgel tyita ur d-tettuɣal, anda tamurt ad taɣ abrid n tugdut di talwit (« c’est une occasion unique de perdue », i nnan kra).

Ass-a, adabu n tizzegzewt akked tizzegzewt (kaki et bleu), ur izmir ad iffer ayen illan s tafrent n APN n 12 di yunyu. Gar tafrent n yiseɣ i yessuter s talwit lhirak-tanekra, tin ara yesbedden tugdut d wawal, adabu yefren tafrent n tikerkas, netta akked imeṭṭurfan inselmen. 

D nitni, taggara, ara yeččen iqerra n ‘’les généraux’’, ad rnun ad skecmen tamurt di yir tallit n takriṭ/violence akked yal tawaɣit nniḍen ad d-ikecmen seg wagmuḍ anemmas (Moyen-Orient).

Ɣas imeṭṭurfan inselmen (MSP, FIS…), am at udabu, yiwen ufus i ten-isseqdacen (tigeldiwin n Qatar, Saudya, Emirats, …), azekka afus-nni ad ifren wid i t-iqerban/yudsen ugar : d Mokri akked Bengrina ara yaɣen tanemmast ; wid yellan ass-a deg udabu, Tebboune akked wiyaḍ, ad mecḥen taɣebbart n yir aɣelluy !     

Ass-nni iqerb-d, ad teqqim tmurt di tuzzma, yal yiwen ad iwwet ad tt-isbibb i wayeḍ : « mer neẓra akka ara teffeɣ ! ».

A. U. L.

Timerna / Notes :

1) Dictature militaire en Argentine (1976-1983) : elle a fait près de 30 000 « disparus », 15 000 fusillés, 9 000 prisonniers politiques, et 1,5 million d’exilés pour 32 millions d’habitants, ainsi qu’au moins 500 bébés enlevés aux parents disparus et élevés par des familles proches du pouvoir. 

Auteur
Aumer U Lamara, écrivain

 




Dans la même catégorie

Djamel Zenati, l’intellectuel populaire et militant de la démocratie

Souvent, les hommages se murmurent trop tard, lorsque le...

Les enfants, ces victimes oubliées de la sale guerre (fin)

Sous quelque angle d’analyse que ce soit, au finish,...

Quand « El Khabar » travestit la harga en théorie du complot

L’affaire de la fuite spectaculaire de huit adolescents algériens...

Mélenchon appelle à « tout bloquer » pour faire tomber Macron

À Lille, Jean-Luc Mélenchon a lancé un appel qui...

Bayrou, la confiance en pari

Demain, lundi 8 septembre 2025, le Premier ministre François...

Dernières actualités

spot_img

LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici