18 avril 2024
spot_img
AccueilIdée314 iseggasen ddaw Ṭerk, 132 iseggasen ddaw Fransa… 60 iseggasen n néo-FLN  ! 

314 iseggasen ddaw Ṭerk, 132 iseggasen ddaw Fransa… 60 iseggasen n néo-FLN  ! 

S TMAZIƔT

314 iseggasen ddaw Ṭerk, 132 iseggasen ddaw Fransa… 60 iseggasen n néo-FLN  ! 

I wanza n wid immuten ɣef tmurt, ur ẓrin anda teffeɣ targit-nni i ten-izedɣen.

Di kra n wagguren  ad d-yaweḍ umulli wis 60 n timunent n 1962. « Imeddaḥen » n udabu kkren yakan ad heggin icewwiqen akken ad sseḥmun tazwayt n tmeɣra tameqqrant. Yiwen wawal iteddun ad d-iffeɣ seg yimawen-nsen d tiɣri-nsen : « Iffeɣ laâtab ar tafat » !

Maca, tidett qerriḥen ur tt-iffir uɣerbal, akken ibɣu yili, akken ibɣu yeḍres. 

Di 1963, yiwen urgaz illa yeqqim di tejmaât n taddart, iger-d nnehta mi yeẓra iserdasen n Ben Bella ttlawaḥen deg uzrib, inna : « iffeɣ-aɣ laâtab ɣer ṭṭlam ! ».

- Advertisement -

Ihi, ‘’imeddaḥen’’ n udabu ur ten-id-iwwi umeddaḥ di teqsiṭ-is ; ma d wid yettberriḥen di yal TV akked yal radyu d yal aɣmis n ugraw imakaren, issefk ad fken asawaḍ/micro i wid ad d-issalin ssut si tesraft n umezruy, win ur ssinen nitni, akken ad as-slen

  • i wanza n wid immuten ɣef tmurt, ur ẓrin anda teffeɣ targit-nni i ten-izedɣen iseggasen d iseggasen deg umadaɣ, di laẓ d usemmiḍ akked imenɣi yal ass, qublen ajenwi n Ṭerk (1), abarud d baïonnette n Fransa akked yal tawaɣit n lmut n ‘’watamen-nsen’’,

  • i ssut n wid yenfan azekka-nni kan si mi yuli wass ɣef tmurt, taggara yeɣli-d igenni fell-as,

  • i tiɣri n wid yernan ɣlin, ičča-ten rsas, mi d-kkren ad sinfen abrid ɣer ubrid-nni n tidett deg ddan nitni uḍan ussan, qqnen akked usirem-nsen, asirem n ‘’Lezzayer n tarwa-s’’ !

  • i wesxinfet d imeṭṭawen n tyemmatin akked ibabaten n yelmeẓyen-nni yewwi uḥemmal n ubarud d waldun ansi ur d-ttuɣalen ; taggara negren send ad kecmen ddunit, send ad frurxen,   

  • i twuɣa n tmurt yellan d igran irebḥen akked yebḥiren, teseggmay yal imendan n yirden d timẓin, taggara tedwel d asuki n icekkaren n plastik, d iberqacen n yal ini,

  • i twuɣa d uẓeggi n isekla iwumi tekker tmes di ɣect, irɣa uzegzaw ɣef uquran,

  • i ssut n tyemmatin, n imeẓyanen, n imeqqranen itezzin rennun deg wabbu aberkan akked uḥeǧǧaǧu n tmes, ttnadin tabburt ur telli,

  • i ssut akked twuɣa n wurfan n wid akk yettwarzen d imeḥbas di yal tama, di rebaâ gtarat n Lḥerrac, di El Catraz n Bgayet, di Seṭṭif, tiɣremt n Qliɛa akked yal tasraft nniḍen,

  • i wanza n wid ččan waman, ur ufin tardast n wakal di tmurt-nsen i taggara, fran d yiman-nsen, inger usirem, « lulen-d ɣer lmut, mačči ɣer tmeddurt ». 

Ur illi wawal iwatan nnig ssut n wid yettwaɣen si leqrun d leqrun, akken ass-a ad issergigi tamurt, ad teddekwal, azekka ad ikkes fell-as uzaylal.

Ur illi wawal nniḍen…

A.U. L.

Timerna / Notes :

1) Akk’akka, nsell i wawal sɣur Ixuniyen inselmen, qqaren : « tamhersa/listiaâmer n Ṭerk, si 1516 armi d 1830, mačči d tamhersa » ; zun d inebgawen i d-usan, srebḥen tamurt !

Taḥraymit tban am uzal : « qebleɣ tamhersa, ma seg ufus n ineslem am nek » ; zzewren ddin nnig tamurt. Aṭan n ‘’syndrome de Stockkolm’’ ur issaweḍ ad ifru tidderɣelt-tisselbi n ixuniyen-nni. 

Bey Mohamed Ben-Ali, iwumi semman Izzayriyen ‘’Debbaḥ’’, izellu Izzayriyen s ufus-is, s tiɣri n « Allah Wakbar » ! 

Syndrome de Stockholm : Il désigne la propension des otages ayant partagé longtemps la vie de leur geôlier à sympathiser avec eux et à adopter leur point de vue… (wikipédia).

Auteur
Aumer U Lamara, écrivain

 




LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici

ARTICLES SIMILAIRES

Les plus lus

Les derniers articles

Commentaires récents