AccueilIdéeTaourirt-Akfadou, taddart deg udrar, d tinigit n tallit

Taourirt-Akfadou, taddart deg udrar, d tinigit n tallit

D isem-is i d awal-is…! Tawrirt, d “tiɣilt n umadaɣ “akken i d as-yenna unaẓur Zedek Mouloud, tres am teftilt yeḍwan, yeskanayen tafat i wiyiḍ.

Yenna-as daɣen yiwen akken n umedyaz n taddart-a S. Hannat: Bdiɣ abrid s tikli- ufiɣ-d tasekkurt teqqim- lhiba i as-yefka rebbi- tagi d tawrirt n at ṭṭmin. War cekk d Taddart n Tewrirt, tezga-d deg ummas n tɣiwant n Ukeffadu lɛerc n At Mensur imesdurar, tqubbel adrar n ğerğer win akken i d-yettaken abeḥri i turett. Taddart-a am tid n leqbayel akkit, ur tzad ur tenqis! D abernus kan amellal i yedlen fell-as win akken yessiɣisen i usemmiḍ d tmiqqas n yideflawen.

  Abrid ma yewwi-k-id s wadda d afella, akken kan ara teffɣeḍ Sidi ɛic deg tegrawt n Summam, ur tleḥḥud ara aṭas azal n 18 n yikilumiṭren ad k-id-iqabel uɣlad n uzwu qsada s Akfadu ɛlayen, Akfadu-nni yecna Lwennas: Limmer ad d-yenṭeq Ukeffadu-la Summam d sswaḥel. Adewwar-a ddrus n tuddrin yesɛa, ad ilint azal n 14 akkenni.

Ma nerra taɣda n tmuɣli yal taqbilt deg tmurt n leqbayel tesɛa tawrirt zun akken ttwasummrent deg yiwen wass deg tallit-nsent ɣer ddunit, neɣ ad as-tiniḍ mmsefhament gar yitran akken ad ğğuğgent lwaḥid deg wakal n Tmazɣa, ula d Imaziɣen anda llan ssawaren akka; tawrirt- tiwrir-awrir…Maca akken ad ilint lemgirda deg usismel n tudrin, yal tawrirt irennu-d sdat-is yisem n lɛerc neɣ n teqbilt anda temmal.

  Akka i yella lḥal! Taddart n tewrirt iɣef i d-nettmleslay  tecbeḥ s yiɣerman-is ur nelḥiq 900, tbedd, tezdi s yiwen uẓeṭṭa n tegmat ayeckit! D Taɣerma iɣef ilaq imdanen ad lemden ɣur-s, maci d zzux abeɛda d nnefxa. Tuddsa-ines tebna s yiwen lqaleb inmetti d win akken iɣef d-yura Karl Marx deg yinig-is ɣer tmurt n leqbayel deg yiseggasen 1893, mazal ar tura tajmaɛt tbedd, beddu-ines yella-d deg tazwara n yiseggasen n 30 ar wass-a d wussan. ɣur-s taɣessa i yeṭṭfen am tin n zik; tiwizi, lejmaɛ, ajemmuɛ, lxedma n tejmaɛt yal imalas am ccetwa am unebdu…Dɣa simmal tettimɣur, imezdaɣ-is ttimɣuren yid-s ad asen-tiniḍ d igerdan yettnernin deg wass ɣer wass deg yirebbi n yemma-sen.

- Advertisement -

Iseggasen-a ineggura nnulfan-ten-d tdukkliwin tidelsanin, ula d nutni snulfan tidukkla deg yiseggasen n 1998 i yellan gar tmezwura deg tɣiwant n Ukeffadu. Gar yimezwura i d-yesnulfan tameɣra n taddart[i] ar tura mazal-itt teṭṭef aẓar deg uheggi n yirmad idelsanen, isnemttiyen d twennaḍt yecban : Yennayer, amenzu n meɣres…

Akkin d afella i tikkelt tamezwarut deg umaḍal i as-tuɣal tejmilt i Matoub Lounes[ii] seld lmut-is kra n wagguren kan, ur yelḥiq useggas mi as-rran tajmilt sɣur yimezdaɣ-a n tewrirt anda ccnan aṭas n yinaẓuren yecban: Kheloui Lounes, Ali Ferhati, Hamid Matoub…

Aya d amezruy ur d-nekfil ar wass-a n wussan, d taddart-a akk i d tamezwarut i isebden tajmilt n wannuz d temzikent i yuɣalen i Lounes Matoub.

Taddart-a n Tewrirt i usmekti kan, asmi ḍran yibaxixen-nni n tmes i yeglan s waṭas n txessar deg tmurt n Leqbayel labeɛda tamnaḍt n Tizi-Wezzu. Imezdaɣ n taddart-a llan gar yimezwura i d-yegren tiɣri i tafust akken ad bedden ɣer tama n wid tečča txessart, aṭas n leqdic i d-ḥerklen lawan-nni imi ddukklen am yiḍuḍan ufus, sawḍen tiɣri akk i lɛerc akken ad kkin deg tejmaɛt n tallelt.

Tawrirt d tasuddut n ufud d tebɣest deg yal mi ara yili leqdic. Ma nezzi-d ɣer tezdeg d useḥbiber ɣef twennaḍt, jerden iman-nsen i tikkin deg temsizelt n taddart zeddigen deg ugezdu n Bgayet imi tiẓrigin yezrin ḥellan-d amḍiq wis semmus deg usenfar-a, ar tura mazal-iten la qeddcen afus deg ufus akken ad sazdgen taddart xersum deg teẓrigt-a tamaynut ara yilin deg unebdu-a.

 Ayɣer isem-a “Tawrirt n at ṭṭmin”?  imezwura-nsen mi yeffɣen seg taddart, ddan-d yid-sen yimsenden d leɛnaya, ɣef waya ccudent am akken d ṭṭmana imi taddart-a terɣa uqbel times n yiseggasen-a yečcan tamurt s tebrekt d wurɣu.

 Akka i d Taddart n Tewrirt Akfadu, d amedya deg twizi yettaken lemtul d lemɛani i wiyiḍ, d tigemmi n talsa yettaken azmul agraɣlan deg wayen xeddmen. Telha tdukkli d tegmat, segmuyen-d asirem yettuɣalen d lwizi deg usefru ɣef tudrin n Djerdjer .

Azzedine Abdous

[i] Fête traditionnelle du village

[ii] Premier hommage à Matoub juste après 05 mois de son assassinat.

LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici

ARTICLES SIMILAIRES

Les plus lus

Les derniers articles