23.2 C
Alger
dimanche 25 mai 2025
AccueilPolitiqueTagrawla taseklant tamaziɣt, akked ixuniyen n tefransist...(1) 

Tagrawla taseklant tamaziɣt, akked ixuniyen n tefransist…(1) 

Date :

Dans la même catégorie

Crise algéro-française : réunion à l’Elysée

Une réunion de haut niveau sur la crise entre...

Le général Hassan désigné à la tête de la DGSI

C’est là une revanche sur l’histoire. Le général Abdelkader...
spot_imgspot_img
- Advertisement -

Ikkes ukukru, kksen icuddan i yeṭṭfen iseggasen d iseggasen imdanen s wawal-nni yeḍlan s qeḍran d ilili : « tamaziɣt ur tettaru !».

Ass-a, di yal tiɣremt n Tamazɣa (Agadir, Tizi Wezzu, Taɣzut/Lḥusima, Batna, Zwara…), neɣ agemmaḍ (Urupa, Marikan,…), teffɣen-d yal ass yedlisen s tamaziɣt (ungalen, tullisin, tizrawin n tussna, timsirin,…).

Yal ass keccmen-d yemyura imaynuten ɣer unnar n tira, yal ass rennun-d yemsiẓrigen, d imeɣnasen imaynuten i tgemmi n yidles amaziɣ.

D tagrawla s timmad-is !

Ass-a, afud amezwaru i yesnekren amussu i tsekla tamaziɣt, s yal tanetla (taqbaylit, tacelḥit, tarifit, tacawit…), d iseɣ akked ccan ameqqran i ikecmen yal admeɣ : nezmer ad naru s tutlayt-nneɣ, ad nekcem deg usugen-nneɣ, am nekkni am yal aɣref n umaḍal.

Ɣas tella tallalt akkin akka (HCA, IRCAM, kra n tdukliwin…), d tiwizi tameqqrant i yekkren di tmurt, deg iẓuran n tmurt, d tin yesduklen imyura akked yemsiẓrigen deg umussu ur tessin tmurt si leqrun imezwura.

Deg wayen d-iffɣen, illa wayen ilhan i yessergagayen tifkert n wul, illa wayen ixussen di tira, maca asalu yenjer akken azekka ad d-ffɣen yedlisen yufraren ugar. Ur d-ikkir yiwen yessen !

Tamawt tameqqrant :

Akken llan yemyura n wass-a, d imyura yettarun s tamaziɣt, gar wid illan si 40 iseggasen izrin, akked wid d-ikkren, ikeccmen annar yal ass.

Ulac wid illan ttarun yakan s tefransist neɣ s taârabt, rran-d tira-nsen ɣer tmaziɣt.

Amek illa waya ?

Tamezwarut, tella di tmuɣli n yimyura-nni : asirem-nsen ad nzen yedlisen-nsen di tnedlist n Champs-élysées akked Quartier latin !

Tis snat, d wid igan tira zun d allal/instrument, akken ad d-inin ayen ran, ad snekren tagrawla. I nutni d tafransist i yellan thegga, « pour faire passer leur discours !».

Maca tamuɣli-nni ur tferru yiwet ; gan-as isem s tefransist : « pousser le tas de sable ! ».

Imezwura i yuran s tefransist deg iseggasen n 1950, d tikli yellan s ubrid-is. Inna-tt-id Mouloud Feraoun (2) ; llan ṭṭfen-d gar ifassen-nsen tutlayt n wid i yasen-d-ikkan nnig-nsen (tamhersa/colonisation). Nutni wten s wayen ufan, akken ad rren tiyita. Ulac fell-as tuzzma.

Ass-a, deffir nnig 60 iseggasen n timunent n tmurt, ur illi lmizan-nni amezwaru d-inna Mouloud Feraoun. Tbeddel tallit, ildi-d ubrid n tikli ɣer yidles n tmurt, win ur nelli d abandu.

Imyura d-yufraren iseggasen-a ineggura, ama s tefransist, ama s taârabt, ufan-d iman-nsen d anzel deg ufus n wid i ten-isqedcen, si berra, deg umennuɣ ur nelli d amennuɣ-nsen : gar wid ibedden d ixuniyen n « la francophonie politique », akked wid iguǧan di « l’arabophonie médiévale » n taârabt-tinneslemt.

Taggara, abrid issuffuɣen iban, am yitri-nni itezzin di tegnawt/comète (3) :

D idles akked tutlayin n tmurt (tamaziɣt + darǧa) i d aqerru-s (tête de la comète), mačči d tagut n traṭṭiwt-is (« queue de la comète ») i yettefrurin akkin alamma tenger.

Aumer U Lamara

Timerna / Notes :

  1. Titre : La révolution littéraire amazighe et les adeptes de la francophonie et arabophonie.
  2. Mouloud Feraoun : le précurseur de la littérature d’expression française

https://lematindalgerie.com/mouloud-feraoun-le-precurseur-de-la-litterature-dexpression-francaise/

  1. Comète : astre présentant un noyau (tête) et une trainée gazeuse (chevelure et queue) qui décrit une orbite en forme d’ellipse autour du soleil. ex. Comète de Halley.

Dans la même catégorie

Crise algéro-française : réunion à l’Elysée

Une réunion de haut niveau sur la crise entre...

Le général Hassan désigné à la tête de la DGSI

C’est là une revanche sur l’histoire. Le général Abdelkader...

Dernières actualités

spot_img

2 Commentaires

  1. Azul a Aumer
    Ma fehmeɣ el-meqṣud ik a Aumer, illaq aɣ an arru s maziɣt ya kan !?
    Ixuniyen, c’est le pluriel de axewni (win i ttẓallan ɣef el miyet) ?
    Assegas ameggaz !

LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici