19 avril 2024
spot_img
AccueilA la uneTamacahut n iɣerdayen n tfeqluct

Tamacahut n iɣerdayen n tfeqluct

Calebasse

Tella yiwet n tmacahut d taqdimt, ttawin-tt-id ɣef snat n tyugiwin iɣerdayen, telha, neɣ  tgerrez akkya. Ayen ɣef i d tettawi icuba ayen akka i ɣ-yuɣen nekni s Leqbayel d yegduden yettemderkalen, yettwagedlen, wid yebḍan am ibawen ɣef  lluḥ. Tamacahut-a tecba taswiɛt tamcumt ideg i d negra, tessewham, tekres tikersi inijel.

Lfiraq d gma-s n lmut. Yal wa anda i d yegra. Yal wa anda yenta yic-is. Yal wa ira ad ibeddel adeg anda yella! Ad yinig, ad iteffeɣ ad yettuɣal am yefrax ifirelles, maɛna tamurt-is ur tecbi tamurt ur tesɛi azal, ur iqebbel yiwen arraw-is, amzun ttawin yid-sen ajeǧǧiḍ neɣ s ɣur-sen i d yekka wenfafad n Covid. Wayeḍ i ibeɣa d tuffɣa uberriq, yeqqar ad ruḥeɣ kan ayen nniḍen a tt-yefk Rebbi i wasif.

Lḥasun yekker herwel gar yemdanen. Wa yeqqar-as yif-iyi leflani yellan deg udrar abeḥri tili, tayeḍ ala xir deg yinig tilelli d tukksa n lxiq, wayeḍ yeqqar-as anda telliḍ d leḥbes, maɛna ifen-aɣ wid yellan deg-s ɣef yiseɣ… Ma d wid yettwaḥebsen ur sen-d isaḥ ara wawal, maɛna lebɣi-nsen iban, d tilelli. Ih d tilelli. Yezmer ad d tili tifrat? Ass-a neɣ azekka? Ar melmi ?  Ahat akka gar-aneɣ d kra iseggasen, wissen! Ugaɣ ur d tettili wara maḍi ma nkemmel akka nettarra takmamt! Ma yal wa a s-yeqqar ad yemneɛ Rebbi aqerruy-iw akken i s yenna Ǧeḥḥa mi tekker tmes. Iḍul s anda ara nruḥ.

Wid izdeɣ usirem, ad llzen. Iwwi-d ad tfrun d yiman-nsen, ma ur d giren ara afus, ur sdukklen ara iɣallen-nsen… ihi cedda ad tennerni,  ad qqlen d aklan, ad mmten yir lmut, yal wa ad yettnezzih deg wayeḍ mi ara yesselqaf, ula d lmut a sen-tt rren ɛzizet, ɣlayet. Am wakken i teḍra d iɣerdayen-nni daxel n tfeqluct. Ur ufin ara amḥaddi, ulac wid ara ten-id yekksen si ṭṭlam.

- Advertisement -

Tafeqluct tbedd ɣef yiman-is teqqel-asen d tasraft.  Anwa ara ten-id isellken? Wid terza  taluft-nsen ur zmiren i kra, ifassen-nsen d ilmawen, leǧyub xlan. Ma d wid ur nesli neɣ yesɛuẓgen iman-nnsen, yefkan tayett i yeɛdawen, atna-d nnecraḥen ttawin-d inekraf d awal: “Yella win i sen-yennan ad aɣen abrid am wa?  Ɛnan tasna n warẓaẓen tura a k-qqaren ay At laɛraḍ nettwaqqes! Amayaf amayaf win ixedmen kra a t-yaf.  Nekni nesɛa lecɣal, nettaɣ neznuzuy, labas bxir lḥemdulleh. I wakken a nerbeḥ a nesserbeḥ ɣas a neznez cwiṭ n nnif i d yeqqimen. Yerna assen ideg ara neɣli ad d tazlem s ijenwiyen! Yal wa s webrid-is”.

Tafeqluct ideg ḥeṣlen, tecba anu, lqay, d ṭṭlam, yettruẓu ifadden, yessiwsur.  Bɣan  ad d ffɣen, ttnadin tawwurt yessufuɣen. Ah amek? Ẓran d acu i ten-yeggunin. I ten-yeggunin  d llaẓ, d fad, d lxiq imawlan,  d watmaten d tyessetmatin d yemdukkal ideg zdin tudert ẓiḍen neɣ qerriḥen! Lxiq yuɛer, yeskussum amdan. Nugad i d iteddun, yessewḥac uzekka, nugad ad yeqqel d aẓekka.

Ulac win yufan iman-is! Am win zzin leswaṛ, am win yellan berra i leswaṛ, yal wa amek i neggi wul-is, amek i tezza tasa-s. Tikwal d win ṭṭfen rebɛa n leḥyuḍ i tt-yefran d yiman-is, ɣas ur ihenna wul-is maca yeẓra anda yella, ɣas yettwaqreḥ yeẓra d acu i d ssebba, yessen abrid-is, yebɣa a t-yaweḍ, yerna a t-yaweḍ, s kra n win iteddun yessawaḍ.

Yuɛer ɣef win rran akin leswaṛ, isaffen, lebḥur, i tezzi am tzizwit yeffɣen taɣrast. Ulac leswaṛ i s-d yezzin, maɛna zzin-as-d i wallaɣ-is. Tilelli ur newwiḍ d tilelli mačči d tilelli, i s teqqar tinna akken yebɣan ad tinig. Tilelli i iman-ik kan ur tecbi tilelli, ma yella ayetma-k ttwakerfen, ttwawten, ttwaḥeqren amek-itt akka tlelli-ya.

Taswiɛt tamcumt, taḥeqqart tegdel timlilit gar leḥbab d imawlan, tcuba nnger.  Wa ur iɛeqqel wayeḍ, ahat wa ad yekkat deg wayeḍ! Mačči d lmuḥal, tagnit tuɛer. Yezmer ad ilin imennan, neɣ llan-d: amek a lɛaǧaba nella afus deg ufus, nezdi tiktiwin, wa ur yettak afus deg wayeḍ, neddukul akken, zik ayen yellan nemmuger-it, ass-a mi neḥsel, nettwakbel, teqleb fell-aɣ tfeqluct ulac tagmatt ? Ulac tayett ?  Ttun tagella d lemleḥ ! Ttun awal i nefka! Ihi ttun taqbaylit! Wid yellan deg berra zemren,  ad zzmen,  ad inin ɣas cwiṭ. D acu ara-d inin? Ulac! Uɣent mkemda. S kra n wayen ara-d inin yettwaɣ, dirit. Ulac tifrat. Ulac win i ihenna wul-is, am iɣerdayen n berra am wid n daxel.

Attan ihi tmacahut n snat n tyugiwin iɣerdayen i wid ur tt-nessin ara:

Yenna-yak iɣerdayen am iɣersiwen nniḍen; rnu-ten ar bu sin iḍarren, ḥemmlen tudert, snen-as i tayri melmi i yebɣan, snen-as i tegmatt ma bɣan-tt. Tella yiwet n tebḥirt deg uzaɣar, teddeṛder, yal lxir deg-s yella, yal ajeǧǧig yemɣi-d, tecba lǧennet neɣ xir. Zedɣen-tt rebɛa iɣerdayen, ur ten-ixus wara. Ulac win yellan am nutni. Ččan swan, rtaḥen, ḍsan i ddunit teḍsa-yasen-d. Yiwen wass bu sin iḍarren, yexdem taxnanast, am wakken yezga ixeddem-itent, ɣas akken nennum s kra yettwaɣen di ddunit,  nettara-t ɣef iɣerdayen, ihi bu sin iḍarren yeǧǧa tafeqluct d taqdimt, tres ɣef yidis di tlemmast n tebḥirt, imi-s yeldi amzun d tanefsa yettrajun anwa ara tečč. Aḍar aneggaru ufellaḥ yeffeɣ tabḥirt uzzlen-d iɣerdayen-nni yellan di lxir d liser, ad ẓren acu i d yeǧǧa akka acu i d yettu akka!

Wwḍen-d ar zzat n tfeqluct, tezzin-as, wehmen deg-s, amzun di laɛmer ẓran taxsayt. Yiwen uɣerda yeṭṭef taɣerdayt-is deg ufus, izwer-itt ar yimi n tfeqluct, taɣerdayt tejbed-it-id ar daxel, tafeqluft n twaɣit tbedd, tres ɣef yiman-is akken ilaq, tufa amkan-is. Din din yekker wahruḥu, sin-nni di berra wehmen! Amek akka a lɛaǧaba i ten-id ǧǧan di berra! Ma  d sin-nni yellan daxel, yeffeɣ-iten laɛqel, ẓran ur d yeqqim wayen iɛeddan.

Tafeqluct tecba tasraft neɣ ugar, yal tikkelt mi ɛerḍen ad alin ad ɣlin ar lqeɛ, ad yeddez uqerruy-nsen. A tin xedmen! taɣerdayt tekka-t deg udem-is. Ẓran d acu i ten-yettrajun, d lmut! Rrant i isuɣan, ahat a sen-d slen yemdukkal-nsen, ahat a ten-id suffɣen. Ulac, suɣen almi i ɛyan ulac. Wehmen, bdan imeṭṭi d wesḥissef. Amek akka i ɣ-ttun yemdukkal-nneɣ! Nella am iḍuḍan ufus, yezdi-yaɣ lxir d ccer. Ass ideg neḥsel ttun-aɣ! Saḥa ya Rebbi saḥa! Nutni atna-d di berra d ilelliyen, tabḥirt akk d ayla-nsen, ad ččen ayen bɣan, ad merḥen anda i sen-d tenfeḥ.

Anef i nekni a nemmet di llaẓ d usemmiḍ. Sin-nni yellan di berra, yeffeɣ-iten leɛqel ula d nutni. Xedmen s kra i yellan gar ifassen-nsen,  ɣaren-asen s ṭṭleq ugerjum-nsen, ulac win i sen-yerran awal. Yal tikkelt mi ara wwten ad d alin ad d ccḍen! Tafeqluct amzun tedhen s tassemt. Dɣa tefra, sin daxel sin di berra. Aɣerda akeswaḥ yebda-d imiren tid-nni ur neffiɣ ara fell-as. “Twalaḍ a taɛzizt, wiyi yellan akka s daxel, ugin ad d ffɣen, ugin ad d rren awal, iban d agerruj i yufan, iban lxir yellan daxel yif tabḥirt-a ideg  i nella.  Ssneɣ-t bu tseṭṭa-nni, yeččur d nnḥas, yettxemmim i netta kan! Awer yerbeḥ awer d yeṭṭil fell-as”.

Di teswiɛt-a ideg i nella, ulac win yufan iman-is, ulac amkan ideg ires lxaṭer n wemdan, daxel neɣ di berra! Ulac tuzzma. Ǧǧan-t-id imezwura : Akken tebɣuḍ tiɣzifeḍ ay iḍ d ulaqrar ad yali wass.

Farid Benmokhtar

D aselmad di tesdawit Paris VIII.

 

LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici

ARTICLES SIMILAIRES

Les plus lus

Les derniers articles

Commentaires récents