15.9 C
Alger
jeudi, 6 novembre 2025
AccueilPolitiqueAwal « Maghreb », am «nos ancêtres les Gaulois » !

Awal « Maghreb », am «nos ancêtres les Gaulois » !

Date :

Dans la même catégorie

Abed Abidat : « Montrer la vie qui nous entoure, qui nous touche »

Nous avons rencontré Abed Abidat pour la première fois...

SILA : ombres, silences et voix étouffées

La pluie frappe les vitres du SILA. Les néons...

Bête noire de Donald Trump, Zohran Mamdani va diriger New York

Bête noire de Donald Trump et figure montante de...

Répression et impunité : témoignages accablants de deux anciens cadres du CRA contre Ibtissam Hamlaoui 

Le scandale autour d’Ibtissam Hamlaoui, présidente du Croissant-Rouge algérien...

Zohran Mamdani : métis, musulman, démocrate et maire de New York

Donald Trump vient de vivre sa journée la plus...
spot_imgspot_img
- Advertisement -
UMA
« Maghreb » n tkerkes

Awal gar-anneɣ : Tira n uḍris-a, ur illi d tasertit neɣ d idles, neɣ izmer ad yili d tasertit yugaren tasertit, acku yekka-d seg ufwad, yuli-d afella am « wurfan-nni d-ittalin seg uzagur » (inna Fellag) !

Kecmeɣ di tsuqilt/aterjem ɣer tmaziɣt n yiwen uḍris n tsertit i yellan yura yakan s tefransist, deg iseggasen izrin.

Deg usebter/page ɣer wayeḍ, awal-nni « Maghreb » ad d-ibedd am tnicca deg ubrid.

Deg umezwaru i yufiɣ, wteɣ ad qqimeɣ deg wayen yura umdan nniḍen (1) : uriɣ « Lmeɣreb ».

Tamazgha des peuples, Tamazgha des rêves !

S tmaziɣt-nneɣ (neɣ taqbaylit-nneɣ !), ufiɣ lmeɣreb izmer ad yili d tameddit mi yeɣli yiṭij, d lawan n tẓallit, d lawan n wučči di remḍan, mi xellun iberdan… maca mačči d tamurt !

D acu-t ihi « Maghreb » i d-ittebdaden tal tikkelt zun d aneccab ?

Taggara, kkseɣ akukru, uɣaleɣ ɣer tilawt/réalité. « Maghreb » i ttarun, d tamurt, d Tafrikt n Ugafa/Afrique du Nord. Kkseɣ imeɣriben-nni, uriɣ-t akken illa : Tafrik n Ugafa.

Yennayer d afud n tilelli n tmurt tamaziɣt 

Tuttra i d-irnan : ayɣer amyaru i yuran aḍris-nni ur izwar netta ad yaru « Afrique du Nord », yura « Maghreb » tal tikkelt ? Armi anamek/sens-is imgared akked « Afrique du Nord ». Din i yella wugur.

Amyaru n uḍris s tefransist ifren ad yaru isem i d-fkan seg wamuḍ aɛrab, si lqern wis 7, i tmurt-nneɣ. Zun ikcem netta deg yiwet tsertit, ibna neɣ ur ibni fell-as, neɣ ifka afus.

Tamaziɣt  : « Anda i sarmeɣ tafat i yufiɣ lehwa tekkat » !

Ma yella Afrique du nord = Tafrikt n Ugafa = Camal Ifriqya, d isem n tmurt, d awal n tjugrafit, ur telli deg-s tsertit, si tmuɣli-nneɣ, d win i yezwaren.

Diɣ, illa wugur nniḍen : amur ameqqran n timura, mačči d tajugrafit i sent-igan isem. Isem-nsent d win i yas-gan warraw n tmurt-nni, d win i d-ikkan si leqrun imezwura. Ur illi ukukru, gar yisem i yas-fkan seg umezruy n tasahrest/colonisation akked win illan di tmurt, d win n tmurt i yezwaren, ɣas ur ittwassen si zik.

Ma nezzi-d ɣer temsalt-nni n tsuqilt : nefren sin wawalen iwatan : « Tamazɣa » i yas-fkan warraw n tmurt, akked « Tafrikt n Ugafa », yal tikkelt deg awal-nni illa kan akken ad issers tamurt di tkarṭa n umaḍal.

Isem, d amur ameqqran i ibubben anamek n wayen isemma wawal.

Mačči d ayen i d-innulfan, illa deg umezruy aqbur, illa di liman n zman : « Rebbi igan isem i yiman-is ».

Nnan-as i yiwen umussnaw, Confucius (2) :

« Acu ara tgeḍ di tazwara, ma tbeddeḍ azekka deg udabu, nnig akk imdanen ?

Netta yerra-yasen :

« Ad seggmeɣ ismawen !».

Din, amyaru ikkren i tsuqilt, ikkes akukru, izger leqrun akkin, anda i yedder Confucius neɣ akkin, iddem awal iwatan deg ubdil n « Maghreb », win ur deg illi wugzir : Tamazɣa.

Tidet, ur illi wayen i d-nesnulfa, acku iḍelli kan (s tit n umezruy, 1954 iḍelli kan !), ibabaten-nneɣ akked watmaten-nneɣ imeqqranen kksen s ubarud asekkak-nni n « Nos ancêtres les Gaulois », kksen yiwet tbarda/tarekt n tasahrest… maca, mazal tayeḍ.

Aumer U Lamara

Timerna / Notes : 

  1. Tasarut n tiḥila :

« El Maɣreb el ɛarabi » = Tamazɣa

« El Maɣreb el Aqṣa » = Merruk (amur n akkuc)

« El Maɣreb el kabir » = d tahilet akken ad ffren awal-nni : « el ɛarabi » !

  1. Quand on lui demanda ce qu’il ferait en premier lieu s’il était porté au pouvoir suprême, le philosophe Confucius répondit : « Je rectifierais les noms ».

Confucius, philosophe chinois,  551 – 479 avant JC.

(source : Le monde diplomatique, mai 1954).

Dans la même catégorie

Abed Abidat : « Montrer la vie qui nous entoure, qui nous touche »

Nous avons rencontré Abed Abidat pour la première fois...

SILA : ombres, silences et voix étouffées

La pluie frappe les vitres du SILA. Les néons...

Bête noire de Donald Trump, Zohran Mamdani va diriger New York

Bête noire de Donald Trump et figure montante de...

Répression et impunité : témoignages accablants de deux anciens cadres du CRA contre Ibtissam Hamlaoui 

Le scandale autour d’Ibtissam Hamlaoui, présidente du Croissant-Rouge algérien...

Zohran Mamdani : métis, musulman, démocrate et maire de New York

Donald Trump vient de vivre sa journée la plus...

Dernières actualités

spot_img

2 Commentaires

  1. Et dire que il ya des Kabyles qui se disent Maghrebins !!!!! Le mot maghrebin est une insulte a notre histoire, memoire , et
    une declarartion de type colonialiste.

LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici