26 avril 2024
spot_img
AccueilPolitiquePolisario, Pegasus, Muḥemmed VI… akked “at ukaskiḍ’’-nnaɣ  !

Polisario, Pegasus, Muḥemmed VI… akked “at ukaskiḍ’’-nnaɣ  !

S TMAZIƔT

Polisario, Pegasus, Muḥemmed VI… akked “at ukaskiḍ’’-nnaɣ  !

D abexlaluḍ ur d-newwi ad aɣ-issinef seg ubrid n tegrawla n talwit i Lezzayer tamaynut, di Tmazɣa Idduklen.

Tawekka tekcem-d asmi d-ilul Polisario di 1973 (1), si gar ifassen n El Geddafi akked Boumediene, snulfan-d tamurt taârabt (République arabe sahraoui démocratique/RASD) di tmurt tamaziɣt illan yakan ddaw udabu n Spanya : Asif Zeggaɣen / Segyet El Ḥamra / Rio de Oro/ Sahara occidental.

D win i d ugur amezwaru, ayen nniḍen akk d tasertit, d tikerkas.

Asmi yekkes uzaglu n Spanya ɣef tmurt-nni (d Spanya i d-iffɣen akal s lebɣi-s), immeɣ-d fell-as ugellid n Merruk zun d tamedda akken ad ikcem akal-is. Ḥasen II iga tikli tameqqrant n Imerrukiyen, ‘’tikli tazegzawt’’ (2),  kecmen s wannayen n Merruk ttrefrifen. 

Tifrat n temsalt n temnaṭ Asif Zeggaɣen, mačči d tamsalt n ONU/Tajmaât n Tmura Idduklen, mačči d tamsalt n UE neɣ n igerwan nniḍen, d tamsalt illan deg ufus n tmura n Tmazɣa (Merruk, Lezzayer, Tunes, Muritanya, Libya, …).

- Advertisement -

Timanit/autonomie n temnaṭ n Asif Zeggaɣen, ur izmir yiwen ad tt-inker. D azref n ugdud n tmurt-nni akked ad idder di tlelli-s, deg wakal-is. 

Asmi yekkes fell-as uzaglu n Spanya, irna-d fell-as uzaglu n Lmexzen n Merruk, zun d tarekt/tabarda n tmara.

Maca, illa wugur ameqqran deg usirem : timanit (autonomie) ur telli d timunent (indépendance). Aẓar n timunent n ‘’RASD’’, illa si tazwara d tasertit n tɣennant n El Geddafi akked Boumediene ; d nitni i d-tt-igan, skecmen tawekka n beṭṭu di tmurt n Masnsen.

« Siweḍ akeddab ar tabburt » , akken illa wawal ɣur-nnaɣ, 

neɣ akken illa anda nniḍen, icban rrya n « deux poids, deux mesures »: win iqeblen ass-a timunent n ‘’RASD’’, issefk ad iqbel azekka timunent n yal tamnaṭ n tmurt, d tamurt n Leqbayel (Kabylie), Arif, Tamẓabt, Aheggar, Adrar n Awras, tamurt n Wahran, atg.

S tmuɣli-ya, ad tedwel Tmazɣa d tiḥedrin ur neddukel, am ibawen ɣef lluḥ, ad tent-ččent azekka tmura timeqqranin i d-ildin imawen-nsent (UE, timura taârabin, Marikan, Terk, Cinwa,…).

Anwa i yessarmen ad taweḍ tmurt ɣer tseddart-a ? 

Ferru n temsalt n Asif Zeggaɣen, d timanit n tidett akken agdud-is ad yidir di talwit, mačči gar tuccar n wa neɣ n win.

Timanit n Asif Zeggaɣen tezmer ad d-taweḍ s tsertit tamaynut ara yesdduklen timura n Tmazɣa n wass-a. 

D timanit n talwit mačči n ccwal, akken yal tamnaṭ ad tizmir i yiman-is, s tutlayt-is, aɣerbaz-is, tadamsa-s, zdint deg ugraw ameqqrant n Tmazɣa Idduklen. Ass-a, tamurt n Arif, Tamẓabt, tamurt n Leqbayel, zemrent ad sbeddent adabu iwatan i tmetti-nsent. D tilelli akked leqder i yesddukulen iɣerfan/igduden, ɣas mgaraden, mačči d adebbuz n tsertit n jacobinisme akked takriṭ/violence.

Tasertit tamaynut deg usalu n Tmazɣa Idduklen issefk ad tekkes uguren illan deg ubrid-is. Llan gten. Ugur amezwaru d taârabt-tinneslemt ɣef yebna yal adabu di tmura n Tmazɣa :

  • Agellid  Muḥemmed VI ayaâlawi di Merruk, win d-iqqnen aẓar-is si Mekka, di tmurt n Waâraben (3),

  • Adabu n Lezzayer n ukaskiḍ ur nekkis ar ass-a tabarda n tbumedyenit, i d-isnulfan iseggasen-a tikerkas n ‘’tbadist-nuvamberit’’,

  • Tunes ittnaɣen akked yiman-is, ma tella akka neɣ akkin, tmal ɣer wagmuḍ aârab,

  • Libya ur nefri tilufa-s, yal ass tkeččem-d twekka n Qatar, Maser akked Limarat… s ufus n Haftar akked imzenzan/mercenaires nniḍen.

Ɣas uguren llan, meqqrit, mačči d adrar. Di tsertit, ur issefk i yiwen ad issemɣer uguren ma llan, maca ad izwir ad ten-ifren, ad ten-ibḍu akken ad iddu asurif ɣer zdat. Ittwassen wawal-nni n tmurt n Cinwa : « abrid n 1000 km, issenti/ibeddu s usurif amezwaru ».

Tamsalt n Asif Zeggaɣen (ad ittwakkes ‘’RASD’’) tezmer ad tili d asurif amezwaru deg ubrid n tifrat i bennu n Tmazɣa Idduklen. 

D ikabaren imagdayen (partis démocratiques), ineɣmasen, imyura, akked tddukliwin di Merruk, Lezzayer, Tunes, Libya, i izemren ad aɣen abrid-a, akken ad huccen yal adabu n taârabt-tinneslemt. 

D tagrawla tadelsant (révolution culturelle) i timunent n Tmazɣa i d tasarut n usalu amaynut.

Ass-a, tiḥila n Lmexzen di Merruk i inebbcen s yal asafar (logiciel Pegasus n taâssast n tilifu), urar aberkan n at ukaskiḍ di Lezzayer neɣ di tlisa, i yesedduyen ‘’les manœuvres à balles réelles’’ akken kan ad siggden Izzayriyen, ur zmiren ad d-bedden azekka d agadir ur nɣelli ma yeddukel ugdud, acku nitni bedden mgal agdud. Azekka ad retmen/ɣlin yir aɣelluy.

Taggara, amennuɣ-nsen, gar-asen ass-a, iteddu ɣef uqerru-nnaɣ ; ur issefk ad d-yaweḍ agdud n Tmazɣa Idduklen, win i d-ikkan si leqrun d leqrun  imezwura, d yiwen si Libya ar Merruk, ar Tegzirin Tiknariyin.

A.U.L.

Timerna / Notes :

1) Le Front Polisario, une forme abrégée de l’espagnol Frente Popular de Liberación de Saguía el Hamra y Río de Oro (Front populaire de Libération de la Saguia el Hamra et du Rio de Oro), connu aussi sous le nom Frelisario au début de son existence, est un mouvement politique et armé du Sahara occidental, créé en 1973 pour lutter contre l’occupation espagnole. Il est opposé depuis 1976 au Maroc pour le contrôle du Sahara occidental. (wikipédia)

2) La Marche verte est une grande marche pacifique partie du Maroc le 6 novembre 1975 vers le Sahara espagnol (actuel Sahara occidental, disputé avec le Front Polisario), lancée par le roi marocain Hassan II dans le but de le récupérer, car considéré comme faisant historiquement partie du Sahara marocain. Elle mobilisa environ 350 000 volontaires civils marocains. La Marche a fait suite à l’avis consultatif de la Cour internationale de justice rendu sur demande de Hassan II, cet avis reconnaissant des liens d’allégeances partiels, mais niant tout lien de souveraineté et reconnaissant le droit à l’auto-détermination. (wikipédia)

3) Ad d-nesmekti awal n Dda Salem At Sliman (Ould Slimane), ameɣnas aqbur n Ugraw Imaziɣen : « Les Arabes en Arabie » (in conf. université Sorbonne, Paris 1973).

Auteur
Aumer U Lamara, écrivain

 




LAISSEZ UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici

ARTICLES SIMILAIRES

Les plus lus

Les derniers articles

Commentaires récents